جوان آنلاین: افزایش قیمت تخم‌مرغ، مرغ و گوشت قرمز این روز‌ها باز هم در میان مردم و رسانه‌ها خبرساز شده است. دلیل افزایش قیمت مرغ و تخم‌مرغ افزایش قیمت نهاده طیور (سویا) و بی‌تدبیری در واردات متوازن نهاده‌ها در ماه‌های اخیر است، اما دلیل گرانی گوشت قرمز به رغم واردات ۱۰۰هزارتنی روزانه گوشت گوسفندی گرم چیست؟ فعالان بازار می‌گویند واردات قطره‌چکانی گوشت وارداتی، آن هم فقط در پایتخت نمی‌تواند گرهی از مشکلات بازار باز کند، به ویژه آنکه برای واردات این گوشت‌های خارجی دولت یارانه (ارز ۲۸هزار‌و۵۰۰ تومانی) می‌پردازد تا با قیمت مناسب به دست مصرف‌کننده برسد، اما نه تنها گوشت‌های وارداتی شش تا هشت یورویی با قیمت ارزان به بازار مصرف نمی‌رسد بلکه بخشی از این گوشت‌ها از مرحله واردات تا بسته‌بندی و عرضه از سوی شرکت‌های بسته‌بندی در بازار آزاد با نرخ‌های ۵۰۰ تا ۶۰۰هزار تومان فروخته می‌شود. افکار عمومی توقع دارد، پیش از آنکه موضوع گوشت‌های وارداتی مانند فساد ۷/۳ میلیارد دلاری مسئله‌ساز شود، دولت و نهاد‌های نظارتی به موضوع واردات، قیمت‌گذاری و زنجیره عرضه این گوشت‌ها ورود و ابهامات موجود را برطرف کنند.
اخیراً ماجرای فساد ۳میلیارد‌و ۷۰۰میلیون دلاری چای از سوی دولت افشا شده است. چند دهه است چنین خبر‌هایی منتشر می‌شود و هرگز ابعاد مختلف سیاست‌ها، فرایندها، لابی‌ها و تبانی‌ها به بروز چنین مواردی روشن منجر نمی‌شود. اینکه فقط خبر این فساد‌ها و تخلفات منتشر شود، اما مشخص نباشد که این گونه تخلفات در چه فرایندی، تحت اعمال چه سیاست‌هایی از جانب همه دولت‌ها و بر اساس چه روابطی رخ می‌دهند، نمی‌تواند مانع ظهور و بروز این فساد‌ها باشد. میلیون‌ها ایرانی مایل هستند بدانند چگونه در میان صد‌ها کالای ضروری برای زندگی روزمره- از دارو گرفته تا سایر اقلام- و در میان نیازمندی کشور به واردات انواع تجهیزات و ماشین‌آلات برای توسعه صنعتی، چرا میلیارد‌ها دلار به واردات چای اختصاص یافته است؟ بدیهی است سازوکار ارز چندنرخی و امضا‌های طلایی در ثبت سفارش‌های خاص موجب بروز این فساد بزرگ شده است. در راستای همین دغدغه‌ها، موضوعی که این روز‌ها به شدت در سطح جامعه و رسانه‌ها مطرح می‌شود، افزایش قیمت برخی اقلام ضروری سبد معیشت مردم است. مرور خبر‌های روز گذشته نشان می‌دهد در کنار روند صعودی قیمت مرغ و گوشت قرمز، از روز گذشته افزایش قیمت تخم‌مرغ، تن‌ماهی و رب گوجه‌فرنگی نیز کلید خورده است. نکته قابل تأمل افزایش قیمت مرغ، تخم‌مرغ و گوشت قرمز است که دولت بابت تولید و واردات آن‌ها یارانه می‌پردازد. این یارانه‌ها برای آن است که نهاده‌ها با قیمت مناسب به دست مرغداران، دامداران و دامپروران برسد و قیمت مرغ، شیر، تخم‌مرغ و گوشت ارزان و مناسب باشد، اما خروجی این یارانه‌ها جز گرانی برای مصرف‌کننده عایدی دیگری ندارد.
«جوان» هفته گذشته در گزارشی از بی‌تدبیری در میزان صدور مجوز واردات نهاده‌های دامی و طیور پرده برداشت و از واردات نامتوازن نهاده‌ها به ویژه سویا سخن گفت، اما آنچه این روز‌ها با علنی‌شدن فساد واردات چای و تخصیص ارز ترجیحی به شرکت خاص موجبات نگرانی فعالان بازار و صاحبنظران را به وجود آورده، تخصیص ارز ترجیحی برای واردات کالا‌های اساسی مانند گوشت گرم وارداتی است.
گوشت وارداتی ۵/۶ تا ۵/۸ یورو، عرضه در بازار
خبر‌های رسیده از قیمت گوشت‌های وارداتی حاکی است گوشت گرم گوسفندی از ارمنستان به قیمت ۵/۶ یورو، مغولستان با هواپیما ۵/۷ یورو، استرالیا ۵/۸ یورو ابتدا به دوبی و سپس ایران وارد می‌شود. به گفته قائم‌مقام وزیر جهاد کشاورزی حجم این گوشت‌های وارداتی ۱۰۰هزار تن است، اما همین میزان اندک فقط در پایتخت توزیع می‌شود و سایر استان‌ها و شهرستان‌ها با کمبود شدید گوشت قرمز مواجهند. این گوشت‌ها با ارز ۲۸هزار‌و۵۰۰ تومانی و یارانه دولتی وارد می‌شود تا با قیمت ارزان به دست مصرف‌کننده برسد، اما همین گوشت‌های گرم با نرخ ۳۸۵ تا ۳۹۰هزار تومان در فروشگاه‌های زنجیره‌ای با نام گوشت‌های اقتصادی عرضه می‌شود. با یک محاسبه سرانگشتی می‌توان به تفاوت قیمت نرخ وارداتی تا نرخ عرضه پی برد؛ موضوعی که ماه‌هاست فعالان بازار درباره آن هشدار می‌دهند. گفته می‌شود نرخ ۳۸۵ تا ۳۹۰هزار تومان نرخ مصوب دولتی است، حتی اگر این موضوع هم صحت داشته باشد، ضروری است ستاد تنظیم بازار و متولی واردات و تنظیم بازار گوشت در نرخ عرضه و میزان واردات و نحوه عرضه تجدیدنظر کنند.
گوشت‌های وارداتی در میانه راه از بازار آزاد سردرمی‌آورند
فعالان بازار گوشت در گفتگو با «جوان» می‌گویند: دلیل اینکه گوشت‌های وارداتی حداقل در تهران نتوانست قیمت‌ها را کاهش دهد این است که از ۱۰۰هزار تن گوشت وارد شده، ۴۰ تا ۵۰ درصد آن در مرحله ورود به کشور تا توزیع ناپدید و در بازار آزاد با نرخ‌های ۵۵۰ تا ۶۰۰هزار تومان با عنوان گوشت گرم داخلی با بسته‌بندی‌های لوکس فروخته می‌شود. همین نابسامانی در عرضه قیمت‌ها را روز‌به‌روز بالا می‌برد، در نتیجه ارز و یارانه‌ای که دولت برای واردات گوشت و ساماندهی بازار هزینه می‌کند، موجب افزایش قیمت و عدم‌تعادل عرضه و تقاضا می‌شود.
یک منبع آگاه در گفتگو با «جوان» درباره راهکار تعادل بازار گوشت می‌گوید: بار‌ها به مسئولان مربوط در وزارت جهاد کشاورزی تأکید کرده‌ایم که به جای واردات ۱۰۰هزار تنی و قطره‌چکانی گوشت گرم، گوشت گوساله منجمد برزیلی وارد کنیم. این گوشت مورد استقبال خانواده‌ها نیست، اما کترینگ‌ها، چلوکبابی‌ها، ارگان‌ها و سازمان‌های مختلف که روزانه نیاز بالایی به گوشت قرمز دارند، می‌توانند از طریق همین گوشت‌های وارداتی تأمین شوند و فشار تقاضا از بازار گوشت کاهش یابد. وی می‌افزاید: علاوه بر این می‌توان با استفاده از ظرفیت‌های کشتارگاهی در سیستان‌وبلوچستان دام سبک از پاکستان وارد و با کاهش هزینه‌های حمل‌و‌نقل و از خروج گوشت از زنجیره مصرف ممانعت کنیم. متأسفانه مسئولان وزارت جهاد چندان علاقه‌ای به مشورت و تغییر رویه غلط و اشتباه‌شان ندارند.
به گزارش خبرنگار ما از ابتدای هفته جاری عرضه مرغ گرم در میدان تره‌بار بهمن به شدت کاهش یافته و صف‌های طویلی مقابل غرفه‌های عرضه مرغ منجمد تشکیل شده است. این مرغ‌ها نیز با قیمت ۷۵هزار تومان عرضه می‌شود که به اصطلاح نرخ اقتصادی است.
جمع‌بندی
به نظر می‌رسد دستگاه‌های نظارتی پیش از آنکه دیر شود و فساد دیگری به راه بیفتد، باید نرخ گوشت‌های وارداتی از مرحله خرید واردات تا بازار مصرف را رصد کنند تا گوشتی که با یارانه دولت وارد می‌شود با قیمت ارزان‌تر و مناسب به دست مصرف‌کننده برسد. اینکه گوشت با نرخ ۲۸هزار‌و۵۰۰ تومان وارد و با دلار ۵۰ تا ۶۰ هزار تومانی از بازار مصرف سردرآورد، موضوعی است که باید مورد بررسی و رسیدگی قرار گیرد، ضمن اینکه متولی واردات نهاده‌های دامی و گوشت در وزارت جهاد کشاورزی تا چه زمانی می‌خواهد به این واردات بی‌نتیجه ادامه دهد و بازار را دچار نابسامانی کند. فراموش نشود که بازار شب عید و ماه مبارک رمضان نزدیک است و فرصت طلبان و سودجویان همچنان در کمین نشسته‌اند.
